Cân tải trọng chỉ để trang trí!
Từ 10/4/2020, Chính phủ ban hành Nghị định 23/2020 về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Trong đó nêu rõ, tất cả địa phương trên cả nước yêu cầu các chủ mỏ cát khai thác khoáng sản phải lắp đặt trạm cân, camera giám sát tại điểm mỏ, kho chứa. Hệ thống giám sát này không chỉ phục vụ quản lý tại mỏ mà còn được kết nối đến các cơ quan chức năng để tăng cường giám sát, theo dõi, kiểm tra số lượng mua – bán cát, quá tải tại các điểm mỏ.
Nhiều chủ mỏ đã tuân thủ thực hiện lắp đặt các thiết bị theo Nghị định nêu trên. Thế nhưng, qua khảo sát thực tế, PV cũng phát hiện nhiều doanh nghiệp khai thác cát, đá chỉ lắp đặt theo kiểu đối phó. Khi không có mặt lực lượng chức năng, các chủ mỏ cố tình vi phạm, lách luật. Họ kê khai thiếu sản lượng so với thực tế, làm chảy máu tài nguyên khoáng sản, gây thất thu ngân sách cho Nhà nước.
Điển hình cho kiểu làm ăn “lách luật” này ở huyện Đạ Tẻh, tỉnh Lâm Đồng là Công ty TNHH Phượng Hùng. Doanh nghiệp này được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy phép khai thác cát vào ngày 11/1/2008 và được gia hạn tiếp vào ngày 15/1/2020. Ngoài chuyện khai thác quá khối lượng cát cho phép; Bị chính quyền xử phạt nhiều lần…, đến nay doanh nghiệp này vẫn không hề tuân thủ đúng chủ trương được cấp phép. Việc làm gian dối của Công ty Phượng Hùng diễn ra khá công khai. Đơn cử như việc lắp đặt trạm cân, Công ty này chỉ lắp… cho vui.
Để tìm hiểu về bản chất hoạt động của cân tải trọng của Công ty Phượng Hùng, PV từng nhiều lần xâm nhập tìm hiểu, ghi nhận tình hình tại bãi tập kết cát dốc Mạ ơi (thuộc ranh giới giữa xã An Nhơn và Hương Lâm).
Sáng ngày 5/6/2022, PV đã mật phục theo dõi tại bãi cát dốc Mạ ơi. Từ sáng sớm đã có hàng chục chiếc xe chở cát từ trung tâm huyện Đạ Tẻh ra vào bãi tập kết để vận chuyển cát. Có một người đàn ông ngoài 40 tuổi (là em vợ của Giám đốc Công ty Phượng Hùng) canh giữ tại chốt ra vào bãi. Ông này có nhiệm vụ, khi thấy xe vào chở cát sẽ lái máy xúc múc lên xe.
Theo đúng NĐ 23/2020, xe chở cát trước khi di chuyển ra khỏi bãi phải đi qua trạm cân lắp đặt sẵn. Thế nhưng, theo ghi nhận của PV, hàng chục chiếc xe chở đầy cát đều không qua trạm cân. Thực tế, cân trọng tải nằm ngay cạnh bãi cát, được ông chủ doanh nghiệp lắp đặt chỉ để trang trí, còn chức năng hoạt động thì gần như không!
Xe vận chuyển từ bãi tập kết cát tại dốc Mạ Ơi đều không qua trạm cân.
Không chỉ vậy, bên mép sông, phía sau bãi cát có 3 chiếc sà lan hút cát đang neo đậu. Theo giấy phép được Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng khi đồng thuận gia hạn có nêu rõ, Công ty Phượng Hùng có 2 tàu khai thác cát được hoạt động. Khi chúng tôi thắc mắc, ông Vũ Văn Lân – Giám đốc Công ty, cho biết: “Tàu họ hư đến nhờ sửa chữa gì đó”. Nhưng tàu của ai hư thì ông Lân không nói rõ.
Về tình trạng nhiều xe chở cát không qua trạm cân, ông Lân giải thích: “Tôi luôn dặn anh em phải tuân thủ đúng nhưng có thể anh em ở dưới họ lơ là!”. Ngoài ra, Ông Lân cũng thừa nhận, hiện Công ty có 04 bãi tập kết cát, trong đó có 02 bãi chưa lắp đặt trạm cân theo đúng quy định.
Sai phạm nối tiếp sai phạm
Ngày 2/3/2021, UBND huyện Đạ Tẻh có văn bản số 194/UBND-TĐ, giao phòng Tài nguyên & Môi trường huyện chủ trì phối hợp với các đơn vị kiểm tra việc khai thác cát trên lòng sông Đồng Nai (theo nội dung đơn phản ánh của một số hộ dân địa phương) đối với Công ty Phượng Hùng.
Kết quả kiểm tra xác định, Công ty có các hành vi vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản (khai thác vượt công suất năm 2020 là 13.9%) và trong lĩnh vực đất đai (sử dụng không đúng mục đích – sử dụng đất nông nghiệp làm bãi chứa sản phẩm cát, diện tích 699 m2).
Trên cơ sở vi phạm hành chính số 02/BB-VPHC ngày 18/3/2021 do Phòng TN&MT lập, ngày 25/3/2021, Chủ tịch UBND huyện Đạ Tẻh ban hành Quyết định số 459/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Phượng Hùng, hình thức phạt cảnh cáo (đối với hành vi khai thác vượt công suất). Số tiền xử phạt 23 triệu đồng.
Biên bản kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng cuối năm 2021 thể hiện một số sai phạm của Công ty Phượng Hùng.
Trước đó, năm 2016, công ty này và 2 doanh nghiệp khác đóng trên địa bàn huyện Đạ Tẻh cũng từng bị UBND huyện ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền gần 200 triệu đồng. Dù vậy, có lẽ mức xử phạt chưa đủ răn đe nên công ty này vẫn thường xuyên tái phạm!
Biên bản làm việc ngày 24/03/2022 của Thanh tra Sở GTVT tỉnh Lâm Đồng về những sai phạm của Công ty Phượng Hùng.
Ngoài khai thác cát, Công ty Phượng Hùng cũng được cấp phép khai thác đá xây dựng thông thường tại xã Đạ Pal (theo giấy phép số 05/GP-UBND ngày 17/1/2014, thời hạn đến hết ngày 04/8/2038). Tuy nhiên, tại bản kết luận số 33/KL-STNMT ngày 24/12/2021, Công ty Phượng Hùng cũng có một số sai phạm như: Công ty không thực hiện quy định chương trình giám sát, quan trắc chất thải và không thực hiện báo cáo định kỳ về môi trường các năm 2019, 2020…
Sở TN&MT tỉnh sau đó kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng xem xét, chỉ đạo, yêu cầu Công ty TNHH Phượng Hùng thực hiện các nội dung sau: Thực hiện đúng các quy định của pháp luật về khoáng sản, đất đai, bảo vệ môi trường và pháp luật khai thác khoáng sản; đồng thời khắc phục ngay những sai sót, sai phạm nêu trên.
Bãi tập kết cát dốc Mạ ơi bị nhiều người dân phản ánh việc khai thác quá khối lượng cấp phép.
Cần phải nói thêm rằng, hai năm qua, Công ty Phượng Hùng cũng bị DNTN Xuân Trường (đóng tại thôn 4, xã Đạ Kho, huyện Đạ Tẻh) phản ánh được gia hạn giấy phép hoạt động chưa minh bạch…
Ảnh: Nơi mép sông cạnh bãi cát “khổng lồ” của Công ty Phượng Hùng, có 3 tàu hút cát neo đậu.
Clip: Toàn cảnh bãi cát dốc Mạ Ơi, nơi có nhiều dấu hiệu sai phạm của Công ty Phượng Hùng:
